Phân biệt với truyện

Ký cơ bản là khác với truyện (truyện dài, truyện vừa, truyện ngắn, tiểu thuyết) ở chỗ trong tác phẩm ký không có một xung đột thống nhất, phần khai triển của tác phẩm chủ yếu mang tính miêu tả, tường thuật. Đề tài và chủ đề của tác phẩm cũng khác biệt với truyện, nó thường không phản ánh vấn đề sự hình thành tính cách của cá nhân trong tương quan với hoàn cảnh, mà là các vấn đề trạng thái dân sự như kinh tế, xã hội, chính trị, và trạng thái tinh thần như phong hóa, đạo đức của chính môi trường xã hội.Hơn nữa, ký thường không có cốt truyện.

Thuộc tính văn học

Những sáng tác văn học thuộc thể ký là một bộ phận không thể tách rời của các nền văn học trên thế giới nói chung và văn học dân tộc nói riêng. Tuy nhiên, việc thừa nhận thuộc tính văn học của những tác phẩm ký nhất định đôi lúc còn phụ thuộc vào quan niệm đương thời ở từng nền văn học về cái gọi là tính văn học. Các đặc điểm về văn phong, ngôn từ nghệ thuật của những tác phẩm ký phản ánh thuộc tính văn học của thể loại, bên cạnh sự gần gũi với văn học trong những nội dung mà tác phẩm ký đề cập.

Ký cho phép tái hiện những thời đoạn lịch sử đã qua trong tiến trình phát triển xã hội thông qua những bình diện mà nó đề cập. Có những tác phẩm chú ý đến việc miêu tả các phong tục qua những nét tính cách tiêu biểu; có tác phẩm chú ý miêu tả tính cách xã hội hoặc dân tộc trong cuộc sống của cư dân các vùng miền qua các thời đại; có tác phẩm mang âm hưởng trữ tình, triết lý. v.v

Nhiều tác phẩm ký nghiêng về tính báo chí, tính chính luận, biểu thị sự quan tâm nang tính thời sự đến những trạng thái và xu hướng nhất định của sự phát triển xã hội. Bên cạnh đó là những tác phẩm đậm tính chất tư liệu, hướng vào việc tái hiện chính xác thực tại với những sự kiện có thực, thường kèm theo sự lý giải, đánh giá tùy theo sự nhạy cảm và cách hiểu của tác giả. Dạng thức lấy sự phản ánh chân thực sự kiện, đối tượng đậm đặc chất tư liệu được xem như một thể loại chính luận của báo chí, tuy nhiều nhà nghiên cứu vẫn coi đó là một dạng thức ký, thậm chí là ký văn học.

Kết cấu

Kết cấu của ký rất đa dạng: có thể có mô hình người kể chuyện để tạo sự thống nhất cho các thành phần vốn dị biệt nhau; có thể tạo thành thể loại từ những phần vốn chỉ gắn với nhau bằng một trật tự bề ngoài, lấy đề tài các đoạn mô tả, hoặc các ý bình luận về các sự việc được miêu tả làm ráp nối sự kiện.